euskalkultura.eus

euskal diaspora eta kultura

Blogak > Bi gerren oihartzuna 1936-45

Martin Aguirre Otegui euskalduna, "Nazioen artean Zuzena", bere ehungarren urteurrenean

2025/07/04

Martin, 1925eko uztailaren 4an Bizkaian, Getxoko Areetan jaioa, Franco generalaren aliatu ziren italiarren eta alemanek populazio zibilaren kontra egindako banbardaketetatik ihes egiteko Eusko Jaurlaritzak 1937ko ekainean ebakuatutako milaka haurretako bat izan zen.

Martin eta bi anaia gazteago Belgikara eraman zituzten. 12 urte besterik ez zituela familia-buru bilakatu zen erbestean eta Bigarren Mundu Gerra bortitzean. 1940ko maiatzean, Alemaniak Belgika inbaditu zuen. Aguirretarrak berriz ere zeuden gerran.

Azken mundu gerratean, Martin Belgikan haur juduak lagundu eta nazien erregimenetik erreskatatzen zituen ezkutuko sare bateko kide bihurtu zen. Oraindik nerabe zela, haur eta nerabe judutar kopuru esanguratsu baten bizitza salbatu zuen. 2011eko urtarrilaren 11an, Yad Vashem-ek, Holokaustoko Martiri eta Heroien Autoritateak, "Nazioen artean Zuzena" bezala aitortu zuen.


Martín Aguirre 88 urte zituela 2014an, Oiarzabal doktorea elkarrizketa egiten ari zaiola

Aguirreren biografoak, Pedro J. Oiarzabal doktoreak, "gizon apal, integritate eta zintzotasun handiko"tzat definitzen du. "Harro nago lagun deitzeaz", adierazi zuen euskal diasporan aditua den Oiarzabalek.

"Ahozkotasunaren historialari naizenez, elkarrizketa sorta bat hasi genuen 2014an eta segitu dugu harremanean ahal izan dugun guztia urteotan zehar. Oraindik ere esker onekoa natzaio elkarrizketatzen uzteagatik eta bere bizitza kontatzeagatik, tartean benetan mingarriak izan zitzaizkion pasadizoak, beti altxor gisa gorde eta babestuko ditudanak".

Oiarzabal doktoreak diosku azkenik: "Asko zor diogu mundu hau libreagoa egiteagatik eta hobea Bigarren Mundu Gerra bezalako testuinguru batean".

Zorionak, Martin! Urtebetetze on!



hurrengoa »
Sancho de Beurko Elkartea

Sancho de Beurko Elkartea

Bi gerren oihartzuna, 1936-1945 blogaren helburua XX. mendearen zati handi baten bilakaera definitu zuten bi gerrotan gure herrikideek izan zuten partaidetzaren ezagutza zabaltzea da. Sancho de Beurko Elkarteak ahanztura eta anonimotasunetik atera nahi ditu Pirinio bi aldeetako Euskal Herriko herritarren memoria historikoaren ardatza osatzen duten milaka pertsonak, baita bertako emigranteen eta ondorengoen diasporenak ere, arreta berezia jarriz 1936tik 1945erako tarteari.

Egileak

Guillermo Tabernilla Sancho de Beurko Elkarteko ikertzaile eta sortzailea da. Irabazi asmorik gabeko erakunde honek Euskadi eta Nafarroako biztanleen historia aztertzen du Espainiako Gerra Zibilean eta Bigarren Mundu Gerran. Gaur egun, bertako idazkaria eta community managerra da, baita Saibigain aldizkari digitaleko editorea ere. 2008 eta 2016 artean Eusko Jaurlaritzako Ondare Zuzendaritzarako Burdin Hesiaren katalogoa zuzendu zuen eta, Pedro J. Oiarzabalekin batera, Fighting Basques proiektuko ikertzaile nagusia da, NABO Ipar Ameriketako Euskal Federazioa lankide, Bigarren Mundu Gerrako euskaldunak aztertzen dituen memoria-proiektu honetan.

Pedro J. Oiarzabal Zientzia Politiko-Euskal Ikasketetan doktoretza egin zuen Nevadako Unibertsitatean, Renon (AEB). Bi hamarkadatik hona, bere ikerketa eta aholkularitza lanek politika publikoen alorra (herritarrak kanpoan eta itzuleran), diaspora eta teknologia berriak, eta memoria sozial eta historikoa (ahozko historia, migrazioa eta erbestea) hartu dute ardatz, arreta berezia jarrita euskal kasuan. Hogeitik gora argitalpenen egile da. Blogak, EITBko 'Basque Identity 2.0' eta EuskalKulturako 'Diaspora Bizia'. Twitterren, @Oiarzabal.

Josu M. Aguirregabiria Sancho de Beurko Elkarteko ikertzaile eta sortzailea da. Baita bertako lehendakaria ere. Arabako Gerra Zibilean aditua, gai horrekin lotutako hainbat argitalpenen egile, besteak beste, 'La batalla de Villarreal de Álava' (2015) eta 'Seis días de guerra en el frente de Álava. Comienza la ofensiva de Mola' (2018).

PUBLIZITATEA

PUBLIZITATEA

PUBLIZITATEA

PUBLIZITATEA

PUBLIZITATEA

© 2014 - 2019 Basque Heritage Elkartea

Bera Bera 73
20009 Donostia / San Sebastián
Tel: (+34) 943 316170
Email: info@euskalkultura.eus

jaurlaritza gipuzkoa bizkaia