Ez da izango seguruenik Martin Ugalderen lanik garrantzitsuena, baina niretzat 'Ama gaixo dago'k balio berezia du. Iritsi berria nintzen Caracasera eta sartu berria Eusko Etxeko komunitatean. Semea izatea proposatu zidaten Imanol Solabarrieta ondarroarra aita zen antzerki irakurri batean eta Andima Ibiñagabeitia aitona. Solabarrietarrak Ondarroako azken alkate abertzalearen seme-alabak ziren, eta Andima euskal kulturaren ezinbestekoetako bat, Lisboatik espioia izateaz gain demokraziaren alde eta faxismo guztien kontra; ez zitzaizkion urte asko geratzen, El Cementerioko euskaldunen panteoian lurperatuta dago, nahi nuke jakin panteoiak oraindik zutik dirauen eta inork zaintzen al duen. Neu lehenago ere egondakoa nintzen Martin Ugalderekin, Txillardegiren etxean, lehenago Iñaki Azpiazurena izana zen etxe batean, Azpiazu ere abertzale nabaria, Argentinan garrantzi sozial handia lortu izan zuena.
Aukera hartan, Martinek, Andimak berak bezala Caracasetik Txillardegirekin gutun jarioa zeraman gizona, Europara bidaiatu zuen, 1964a izango zen, eta zuzenean eta aprioririk gabe ezagutu nahi zituen zeresan handia ematen hasia zen gazteria errebelde hartako buruzagiak. Ezagutu, eta erraztu nahi zuen belaunaldi ezberdineko abertzaleen arteko elkarrizketa, hasieratik hain zaila izan dena. Bost solaskide egon ginen bilera hartan, ni gehienbat entzule, eta atera ginenean Martinek esan zigun hura berak parte hartutako euskara hutsezko lehenengo bilera politikoa zuela bere bizitza osoan.
Caracasen asko eta oso ondo hitz egin zidan berari buruz Unibertsitate Katolikoko Komunikazio Eskolako ikaskide batek, Ugalderen kolaboratzailea zen El Farolen, Creole petrolio-enpresaren kultur aldizkarian. Ondo hitz egin zidan berari buruz profesional gisa, baina batez ere pertsona gisa, hori baitzen mundu guztiak aitortzen ziona, nahiz eta batzuei deserosoa egiten zitzaien pentsatzeko eta egiteko beti agerian utzi zuen independentzia. Egun batean, Venezuelan ekonomikoki eta sozialki hobekien zegoenean, Martin Ugaldek maletak egin zituen, familia itsasontzian sartu, eta Euskadira etorri zen odol berri beharrean zegoen Erbesteko Eusko Jaurlaritza indartzera. Leizaola lehendakariaren bigarrena izan zen, baina lehenengoa abertzaleen arteko lankidetza sustatzeko eta sostengatzeko orduan. Asmo horrek ez zion sekula alde egingo, nahiz eta bere militantzia politikoko kideek ez zuten beti ondo ulertu eta onartu.
Berriki iritzia eskatu didate bere pertsonari buruz, bere figuraz, eta bere gaitasun profesionalak eta zintzotasuna aipatu ditut, bere kezka eta ardura euskararen alde; 1960. hamarkadan, 'Ama gaixo dago' idatzi zuenean, gaixo sentitu zuen 'ama' haren alde, oraindik eriondo segitzen duen ama. Baina bereziki nabarmendu nahi nuke, bere jaiotzaren mendeurrena oroitu eta ospatzen ari garen honetan, bere engaiamendua, azkeneraino, euskal abertzaleen arteko ulermenarekin, batez ere euskararen normalizazioari zegokionean. Euskarazko egunkari bat sortzeko egin zuen ekarpena ezinbestekoa izan zen, eta garesti ordaindu zuen.
Lagun bati bidali
Komentarioa gehitu
